Czteroletnia zawierucha wojenna, która przeszła do historii jako I wojna światowa albo wielka wojna rozpoczęła się od bitew rozegranych na froncie wschodnim. Jedną z najważniejszych była bitwa pod Łodzią, do której doszło na przełomie listopada i grudnia 1914 roku. Przeszła do historii jako należąca do najbardziej krwawych. Trwała 26 dni, ale pochłonęła 200 tysięcy ofiar.
Polska w wojennej zawierusze
Za początek I wojny światowej uznaje się zamach z 28 sierpnia, którego dokonano w Sarajewie. Jego ofiarami byli, obchodzący rocznicę swojego ślubu, Franciszek Ferdynand Habsburg i jego żona Zofia Chotek. Zostali postrzeleni przez spiskowca Gawriłło Principa i oboje zginęli na miejscu. Wydarzenie stało się powodem wypowiedzenia przez Austro-Węgry wojny Serbii, która przerodziła się w konflikt angażujący 34 państwa (niemal 2/3 ówczesnej ludności świata). Do walki stanęło 22 miliony żołnierzy, 8 milionów z nich poniosło śmierć, a 40 milionów ludzi doznało ran.
Po obu stronach barykady żarliwie walczyli również Polacy. Przeciwko sobie stanęli zaborcy okupujący ziemie polskie, nic więc dziwnego, że 90% terytorium naszego kraju stanowiło wówczas teren manewrów wojennych. I wojna światowa spowodowała kolosalne zniszczenie w polskiej infrastrukturze, przemyśle, rolnictwie.
Bitwa pod Łodzią ‒ początek niemieckiego blitzkriegu
Do bitwy pod łodzią (w zachodniej historiografii znanej jako bitwa pod Brzezinami) doszło na przełomie listopada i grudnia 1914 roku. Przeciwko sobie stanęły wówczas wojska rosyjskie i niemieckie. Trudno wskazać jednoznacznie zwycięzcę bitwy, ale zwykło się wskazywać na Niemców. W europejskich akademiach wojskowych analizuje się ją jako źródło niemieckiego blitzkrigu stosowanego podczas II wojny światowej. Jak doszło do walk?
W pierwszych miesiącach I wojny światowej rozegrały się bitwy pod Warszawą i Dęblinem. Po ich zakończeniu Rosjanie planowali operację sięgającą wgłąb Niemiec, którą zamierzali przeprowadzić 14 listopada. Niemcom udało się jednak rozszyfrować przekazy oponentów i przerzuciło swoje siły tak, by moglu zaskoczyć wojska rosyjskie, atakując je od tyłu.
1 listopada na dowódcę frontu wschodniego gen. Paul von Hindenburg i jego szef sztabu ‒ gen. Erich Ludendorff podjęli decyzję o wyprzedzeniu rosyjskiego natarcia. Uderzyła więc z rejonu Torunia na Kutno. Podczas tego spotkania nie udało się jednak rozgromić rosyjskich korpusów, a zmagania przeniosły się w bliższe okolice Łodzi.
Do 22 listopada Niemcom udało się okrążyć wojskami Łódź od północy, wschodu i zachodu. Zabrakło im jednak sił, żeby dokończyć okrążenie. Po wyczerpujących walkach osłabieni Rosjanie musieli opuścić Łódź. Wycofali się więc na linię rzeki Rawka nieopodal Skierniewic. Zasadnicza bitwa rozegrała się w pobliżu dzisiejszej miejscowości Gadka Stara. Siłami niemieckimi dowodził wówczas genialny strateg ‒ gen. Reinhard von Scheffer-Boyadel, a od jego nazwiska zaczęto tytułować oddziały niemieckie mianem grupy Scheffera. W skład oddziału wchodziły 49 i 50 rezerwowa dywizja piechoty i 3 dywizja gwardyjska dowodzona przez gen. Karla Litzmana. To właśnie dzięki jego decyzji bitwa zakończyła się sukcesem dla Niemców. Gen. arl Litzman postanowił bowiem postąpić wbrew rozkazowi wycofania się i uderzył na Rosjan. Okrzyknięto go wówczas Lwem spod Brzezin.
Historycy uznają tę bitwę za największą operację manewrową I wojny światowej i pionerski blitzkrieg w dziejach całej sztuki wojennej. W bitwie pod Łodzią Rosjanie wykorzystali po raz pierwszy samochody pancerne, co dodatkowo przyczyniło się do wyjątkowości operacji. Trzeba jednak przyznać, że ani niemiecki plan okrążenia 2 i 5 Armii Rosyjskiej nie zakończył się sukcesem, ani plany rosyjskie. W połowie grudnia front wschodni ustabilizował się w tym miejscu.
Co ciekawe, bitwa pod Łodzią stała się na tyle pamiętna dla Niemców, że w nawiązaniu do niej i działań gen. Litzmanna, podczas II wojny światowej miasto Łódź przemianowano na Litzmannstadt.
Autor dziswlodzi.pl
fajne pisemko